Lenfödem Tedavisi

Vücudumuzda atardamar ve toplardamarlar dışında da damarlar vardır. Bu damarlar hücreler arasındaki sıvıların taşınmasını sağlayan lenfatik damarlardır.Bu damarlar hücrelerin arasında biriken lenf denilen sıvıyı dolaşıma katılması için toplardamar sistemine taşırlar.

Protein içeriğinden zengin bu sıvının taşınmasını engelleyen yada bozan durumlarda ortaya çıkan kol ve bacaktaki şişlik tablosuna Lenfödem, daha da ilerlediği duruma ise halk arasında da bilinen adıyla ‘Fil Hastalığı’ denilmektedir. Primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olmak üzere 2 tipi vardır. Hastalığın ortaya çıkış yaşı ve şekli değişiklik gösterir. Genellikle şişlikle başlar. Başlangıçta basmakla dokuda çöküntüler oluşur ve bacağın havaya kaldırılmasıyla inebilen şişlikler mevcutken; ileri evrelerde hem doku sertleşmesinden dolayı çöküntüler oluşmaz hem de bacağın kaldırılmasıyla şişliklerde azalma gözlemlenmez. Son evrede ise hastalar sertleşmiş, kalınlaşmış ve aşırı şiş bacak yada kollarla karşımıza çıkarlar. Hastalar ağrı ve ağırlıktan şikayet edebilseler de belirgin ağrı nadirdir. Hastalarda bacak çaplarındaki farklılığa sebep olmanın yanı sıra fiziksel hareket kısıtlılığına sebep olur. Aynı zamanda beslenme bozukluğu, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve nadiren de lenfanjisarkom denilen kanser gelişimine neden olabilmektedir.

Hastaların çoğunda belirgin lenfödem görüntüsü, iyi bir öykü, hastalığın gelişme sürecinin dinlenmesi ve muayene bulgularıyla nerdeyse kesin tanı konulabilmektedir. Bu hastaların cilt ve ciltaltı dokuları kalınlaşmış, kabalaşmış cilt görünümü mevcuttur. peau d’orange denilen portakal kabuğu görünümü mevcuttur. Stemmer’s sign denilen doku elastikiyetinin kaybına bağlı olarak parmak arası bağlantı bölgeleri yada 2. parmağın üzerindeki deri parmaklarla tutulup kaldırılamaz. Hastaların parmak arasından verilen ilaçla yapılan Lenfositigrafi hastalığın kesin tanısını koymada ve tıkanıklık bölgelerinin saptanmasında faydalı bir görüntüleme yöntemidir.

Hastalığın tedavisinde günümüz için kabul edilen standart tedavi kompleks dekonjestif tedavidir. Bu tedavi elevasyon, egzersiz, manuel masaj ve bası giysilerinden oluşmaktadır. Uzman ekip tarafından uygulanması gereken bir tedavi yöntemidir. Bunun yanında bir takım ilaçlarla tedaviye destek sağlansa da bilimsel olarak faydaları net olarak ortaya konulamamıştır. Bir başka tedavi yöntemi de cerrahidir. Uygun vakalarda lenfatik damar nakilleri yada lenfatikovenöz anastmomz denilen yöntemlerle hastalık tedavi edilebilmektedir.